Otolaryngolog: czym się zajmuje?

W dużym uproszczeniu: mamy do czynienia z tym samym specjalistą, który zajmuje się podobnym zakresem diagnozowania i leczenia chorób ucha, nosa, gardła, zatok i innych pokrewnych struktur zlokalizowanych w obrębie głowy i szyi.

Otolaryngolog to zatem w skrócie laryngolog, a nazwa tej specjalizacji wywodzi się z greki, gdzie „ucho” to otos/oros, „nos” znaczy rhino/rynos, „gardło” – pharyngos, a „krtań” – laryngos.

Węższe specjalizacje w obrębie otolaryngologii to:

• foniatria – choroby narządu głosu
• audiologia – choroby narządu słuchu
• rynologia – choroby nosa oraz zatok przynosowych
• otoneurologia – choroby narządu równowagi
• otorynolaryngologia dziecięca – choroby laryngologiczne u dzieci

By skorzystać z wizyty u otolaryngologa w ramach refundacji przez Narodowy Fundusz Zdrowia, potrzebne jest skierowanie. Wystawić je może m.in. lekarz pierwszego kontaktu, pediatra, neurolog.

A co leczy otolaryngolog? Najczęściej zamuje się rozpoznawaniem i leczeniem chorób takich jak:

• stany zapalne uszu (np. ostre zapalenie ucha środkowego, przewlekłe zapalenia ucha środkowego i wysiękowe zapalenie ucha środkowego),
• zapalenie błędnika,
• urazy uszu,
• nowotwory uszu,
• otoskleroza,
• angina,
• alergiczny i niealergiczny nieżyt nosa,
• zapalenie zatok przynosowych,
• zapalenie krtani,
• perlak,
• przerost migdałków,
• ropień okołomigdałkowy.

Otolaryngolog zajmuje się też rozpoznawaniem patologii przewodu słuchowego, a także leczeniem urazów mechanicznych i termicznych.

Na potrzebę konsultacji laryngologicznej wskazują objawy takie jak:

• ból ucha,
• wyciek z ucha,
• szumy uszne,
• upośledzenie słuchu,
• chrapanie,
• bóle i zawroty głowy,
• zaburzenia równowagi,
• chrypka,
• nawracające krwawienie z nosa,
• zaburzenia głosu (dysfonia),
• zaburzenia węchu i smaku,
• niedrożność przewodów nosowych,
• przewlekły katar,
• nawracające infekcje górnych dróg oddechowych (zwłaszcza u dzieci).

W pierwszej kolejności otolaryngolog przeprowadza z pacjentem dokładny wywiad. W gabinecie wykonuje również badanie palpacyjne węzłów chłonnych i ślinianek oraz badanie nosa (m.in. za pomocą wziernika, lampy, lusterka lub endoskopu). Za pomocą wziernika (otoskopu) bada też uszy. Wzrokowo ocenia ponadto jamę ustną, gardło, migdałki i ujścia ślinianek.

W razie potrzeby może również zlecić wykonanie badań dodatkowych, m.in.:

• RTG,
• tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego,
• badania histopatologicznego,
• badania słuchu (m.in. audiometrię impedancyjną, audiometrię tonalną.

Wśród dostępnych metod, w zależności od rozpoznanego problemu, są:

• metody farmakologiczne (np. stosowanie antybiotyków lub sterydów donosowych),
• płukanie zatok,
• usuwanie czopa woskowinowego,
• leczenie chirurgiczne (zatok, uszu, nosa, migdałków i gardła).

To pytanie, podobne do tego, jakie są współistniejące schorzenia lub czynniki, które mogą wpływać na zdrowie uszu, nosa i gardła, sprowadzają się do działań profilaktycznych. Do najważniejszych z nich należą:

• unikanie narażenia na hałas,
• niepalenie papierosów,
• odpowiednia higiena uszu lub jamy ustnej,
• dbanie o zdrowią i urozmaiconą dietę,
• unikanie picia bardzo gorących napojów,
• leczenie chorób podstawowych, m.in. cukrzycy.

Wizyty u otolaryngologa najczęściej odbywają się wtedy, gdy zobserwujemy objawy chorób jamy ustnej, gardła, krtani, nosa i uszu. Wizyty profilaktycznie nie są konieczne, o ile lekarz nie zaleci inaczej.