Wymioty. Czym są, jak sobie z nimi radzić?

Wymioty to naturalna reakcja obronna organizmu. Mogą być wywołane różnymi czynnikami, m.in. nieświeżym jedzeniem, nadmiarem alkoholu lub ciążą. Czasem są objawem choroby, a nasilone wymioty mogą prowadzić do odwodnienia i zaburzeń elektrolitowych. Jak radzić sobie z wymiotami? Jak długo trwają wymioty i kiedy należy zwrócić się o pomoc medyczną? Sprawdź!

1. Co to są wymioty i jakie są ich główne objawy?

Wymioty to gwałtowny wyrzut treści pokarmowej z żołądka przez przełyk oraz jamę ustną poza organizm. Jest to możliwe dzięki silnym skurczom mięśni przepony, brzucha i klatki piersiowej. Zwykle są poprzedzone nudnościami.

Wymioty nie są jednostką chorobą, a objawem zatrucia, chorób lub odmiennych stanów. Za odruch ten odpowiada ośrodek nerwowym, który znajduje się w rdzeniu kręgowym. Bodźce docierające do tego ośrodka, mogą pochodzić z wielu receptorów.

Zobacz film: "Jak zadbać o prawidłowe relacje z dzieckiem?"

Można je wywołać np. drażniąc tylną ścianę gardła - w śluzówce znajdują się receptory, które wysyłają sygnał do wspomnianego wyżej ośrodka wymiotnego. Sygnał wymiotny może być wysłany także z węchomózgowia, gdy poczujemy nieprzyjemny zapach.

Nudnościom i wymiotom często towarzyszą inne objawy ze strony układu pokarmowego, takie jak:

• zgaga;
• ból gardła;
• większa potliwość;
• ślinotok;
• niskie ciśnienie;
• odbijanie i zmniejszony apetyt lub jego brak;
• wolniejsze tętno;
• ból brzucha.

2. Jak dzielimy wymioty?

Wymioty możemy podzielić na:

• ostre - zwykle trwają 1-2 dni, najczęściej spowodowane są infekcjami, zatruciem, lekami lub toksynami produkowanymi przez organizm w przebiegu niektórych chorób;
• przewlekłe - najczęściej trwają ponad 7 dni i są objawem stanów przewlekłych: chorób układowych lub psychicznych.

3. Jakie są przyczyny wystąpienia wymiotów?

Czy wymioty są objawem choroby lub zatrucia? Mogą wystąpić z powodu m.in.;

• zatrucia lekami - wśród leków, które wywołują wymioty, możemy wymienić środki antykoncepcyjne, przeciwnowotworowe, niesteroidowe środki przeciwzapalne, antybiotyki, doustne tabletki na cukrzycę;
• zatrucia toksynami lub alkoholem;
• chorób ośrodkowego układu nerwowego - udaru mózgu, urazu głowy, migreny, wzrostu ciśnienia wewnątrz czaszki;
• choroby błędnika;
• chorób o podłożu psychicznym;
• zatrucia pokarmowego lub infekcji układu pokarmowego;
• przewlekłej choroby w obrębie jamy brzusznej;
• ciąży;
• zaburzeń metabolicznych.

Odruch ten może wystąpić także w przypadku zatrucia się ciałami ketonowymi, np. w śpiączce ketonowej u osób cierpiących na cukrzycę.

4. Jakie są potencjalne skutki odwodnienia związanego z wymiotami?

Wymioty mogą prowadzić do odwodnienia, które może wywołać szereg poważnych skutków dla zdrowia, takich jak:

• utrata płynów, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania ciała; ich niedobór może prowadzić do wielu problemów zdrowotnych;
• utrata elektrolitów, takich jak m.in. sód i potas - pierwiastki te są one niezbędne do regulacji procesów biologicznych;
• odwodnienie hipertoniczne;
• zmęczenie i osłabienie;
• problemy z układem moczowym (infekcje, kamienie nerkowe).

5. Jakie metody lub leki są stosowane w celu złagodzenia wymiotów?

Wymioty, które pojawiają się rzadko, a ich przyczyna jest nam znana, nie wymagają konsultacji lekarskiej. W takiej sytuacji powinniśmy unikać czynnika, który wywołuje taką reakcję. Dotyczy to zwłaszcza alkoholu, leków i niektórych składników diety.

Jeśli jednak odruch ten nasila się lub występuje cyklicznie ze wzrastającą częstotliwością, powinniśmy niezwłocznie udać się na wizytę do specjalisty, np. gastroenterologa.

Jeśli wymioty spowodowane są chorobą, aby im zapobiec, należy wdrożyć leczenie podstawowej choroby.

5.1. Leki na wymioty

W aptekach możemy dostać środki przeciwwymiotne bez recepty, rekomendowane m.in. w przypadku choroby lokomocyjnej, a także krople żołądkowe, które sprawdzają się szczególnie w przypadku wymiotów spowodowanych niestrawnością.

Wśród leków przeciwwymiotnych na receptę możemy dostać m.in. lewopromyzynę, hydroksyzynę lub metoklopramid. W przypadku chorób nowotworowych na wymioty stosowany jest haloperidol.

5.2. Domowe sposoby na wymioty

Wymioty możemy zwalczać także samodzielnie w domu. Najpopularniejszym sposobem na tę dolegliwość jest napar imbirowy, napar z mięty, melisy lub rumianku.

Dobrym sposobem jest także picie wygazowanej coli, choć metoda ta nie jest oficjalnie rekomendowana przez lekarzy. Mimo to powszechnie stosuje się ją w przebiegu grypy żołądkowej.

6. Czy istnieją różnice między wymiotami u dorosłych a u dzieci?

Istnieją różnice między wymiotami u dzieci, a u osób dorosłych, które wynikają m.in. z różnic w fizjologii, przyczynach oraz reakcjach organizmu.

U dorosłych osób wymioty często są wynikiem infekcji żołądkowo-jelitowych, chorób zakaźnych lub innych schorzeń układu pokarmowego. U dzieci częstą przyczyną tej dolegliwości są infekcje dróg oddechowych. U najmłodszych wymioty mogą występować w związku z niestrawnością, alergią pokarmową lub przewlekłymi schorzeniami.

W przypadku dorosłych wymioty często występują w połączeniu z biegunką, bólami brzucha, gorączką i ogólnym złym samopoczuciem. U dzieci, zwłaszcza u niemowląt, wymioty mogą być jedynym objawem infekcji lub problemu zdrowotnego, choć ogą towarzyszyć im także zmiany w apetycie, biegunka i odwodnienie.

U dorosłych często możemy zastosować domowe środki zaradcze, takie jak picie płynów elektrolitowych, aby uniknąć odwodnienia. Jeśli wymioty są nasilone lub trwają długo, może być konieczna wizyta u lekarza. W przypadku dzieci ważne jest unikanie odwodnienia. Dzieci mogą wymagać specjalnych płynów doustnych lub nawadniania dożylnego, szczególnie w przypadku ciężkich wymiotów.

Warto mieć też na uwadze, że dla dzieci wymioty mogą być bardziej stresujące. Maluchy mogą być przerażone lub niezadowolone z wymiotów, dlatego ważne jest zapewnienie im wsparcia emocjonalnego. U dorosłych wymioty są bardziej znane i akceptowane jako naturalna reakcja na infekcje lub inne problemy zdrowotne.