Zaburzenia widzenia – skąd się biorą i jak je leczyć?

Zaburzenia widzenia mogą wiązać się z występowaniem innych chorób, nawet jeśli chory narząd jest oddalony od wzroku, np. trzustka czy tarczyca. Dlatego lekarz, przeprowadzając wywiad z pacjentem, bierze pod uwagę nie tylko choroby okulistyczne, ale także schorzenia związane z innymi układami. Problemy ze wzrokiem mogą być objawem np. nadciśnienia tętniczego czy cukrzycy. Co powoduje pogorszenie widzenia? Czy rozmazany obraz w oczach zawsze oznacza chorobę narządu wzroku? Neurologia - zaburzenia widzenia?

1. Zaburzenia widzenia - czym są?

Zaburzenia widzenia to inaczej różnego rodzaju nieprawidłowości, które skutkują niewłaściwym widzeniem. Zaburzenia widzenia (ICD10 tych zaburzeń to H53-H54) to zwykle brak ostrości widzenia, mogą jednak również przejawiać się jako zwężenie pola widzenia, ubytkami w polu widzenia lub występowaniem różnego rodzaju dodatkowych wrażeń wzrokowych, jak błyski czy mroczki.

Mechanizm widzenia jest dość złożony. Aby działał prawidłowo, wszystkie elementy drogi wzrokowej muszą ze sobą sprawnie współdziałać. Impuls świetlny odbijający się od przedmiotów, które widzimy, dociera do siatkówki (tej części oka, która zawiera wzrokowe komórki receptorowe - czopki i pręciki).

Zobacz film: "Pomysły na wspólne, rodzinne spędzanie czasu"

W dalszej kolejności informacja wzrokowa biegnie drogami do mózgu, który dodatkowo dokonuje obróbki widzianego obrazu. Do zaburzeń widzenia dochodzi wtedy, gdy uszkodzony jest którykolwiek odcinek drogi wzrokowej, od oka do kory.

2. Jakie są zaburzenia widzenia?

Jakie znamy zaburzenia widzenia? Są to:

• mroczki przed oczami;
• rozmazany obraz z daleka, bliska lub rozmazany obraz w jednym oku;
• nieostre widzenie, zamazane widzenie;
• ograniczone pola widzenia;
• widzenie za mgłą, zamglenie oka;
• podwójne widzenie;
• migotanie obrazu w oczach, falujący obraz przed oczami;
• problem z rozróżnianiem barw;
• wrażenie skaczących plamek przed oczami;
• zmiana kształtu widzianego obiektu;
• widzenie lunetowe;
• wrażenia błysków pod okiem;
• uczucie drgania obrazu;
• ślepota.

Niektóre z nich to chwilowe zaburzenia widzenia i ból głowy dodatkowo lub inne objawy, niektóre jednak mogą utrzymywać się przed długi czas.

3. Co powoduje zaburzenia widzenia?

Zaburzenia widzenia - przyczyny? Najczęściej zaburzenia pola widzenia wynikają z przyczyn okulistycznych, takich jak:

• wady refrakcji (dalekowzroczność, krótkowzroczność, astygmatyzm);
• choroby rogówki;
• jaskra;
• zaćma;
• choroby twardówki;
• choroby błony naczyniowej, soczewki i ciała szklistego;
• zwyrodnienie plamki żółtej.

Zaburzenia widzenia - przyczyny neurologiczne:

• zapalenie tarczy nerwu wzrokowego;
• zanik nerwu wzrokowego;
• zapalenie nerwu wzrokowego;
• neuropatie nerwu wzrokowego;
• nowotwory nerwu wzrokowego (najczęściej glejak)

Inne przyczyny zaburzeń widzenia to m.in.:

• cukrzyca;
• nadciśnienie tętnicze;
• zaburzenia widzenia na tle nerwowym lub zaburzenia widzenia na tle emocjonalnym.

4. Choroby okulistyczne z zaburzeniami widzenia

Wśród chorób okulistycznych, powodujących zaburzenia widzenia wymienić możemy m.in.:

• zapalenie błony naczyniowej oka lub tęczówki – jest to schorzenie, które charakteryzuje światłowstręt, zaczerwienienie oka i ból. Bardzo często wymienionym objawom towarzyszy silny ból głowy i zaburzenia widzenia;
• zwyrodnienie plamki gęstej – ściemnienie i zniekształcony obraz w oku, puste pole w punkcie centralnym pola widzenia, pofalowane linie proste. Jest to choroba, która najczęściej ujawnia się po 55. roku życia.;
• odwarstwienie siatkówki jest to coraz częściej diagnozowaną chorobą okulistyczną. Cechuje ją duże zaburzenie pola widzenia pod postacią świetlnych rozbłysków i mroczków, to także chwilowy zanik bocznego pola widzenia. Niestety, najczęściej jest wymagana operacja oka;
• zaćma powoduje zmętnienie soczewki oka. Jest to choroba, którą można rozpoznać po białej plamce umiejscowionej na źrenicy oka;
• krótkowzroczność i nadwzroczność. Jakie są objawy krótkowzroczności? Pierwszym symptomem jest rozmyty obraz w jednym oku lub obydwu oddalonych przedmiotów. Natomiast nadwzroczność cechuje niewyraźne widzenie przy patrzeniu na przedmioty położone blisko;
• ciało obce w oku. Czynnikiem powodującym zaburzenie wzroku może być uraz gałki ocznej, np. w wyniku mechanicznego uszkodzenia lub pojawienia się ciała obcego wystarczy np. drobinka kurzu, aby doszło do problemów z widzeniem.

5. W przypadku których chorób może dojść do problemów z widzeniem?

Zaburzenie widzenia może być skutkiem np. nadczynności tarczycy, która objawia się jako atak podwójnego widzenia, dodatkowo towarzyszy jej wytrzeszcz oczu.

Jeżeli przy tym pojawią się inne objawy, np. przyspieszona akcja serca, silna migrena z mroczkami w polu widzenia, badanie lekarskie powinno potwierdzić chorobę tarczycy.

Do poważnych schorzeń należą także neurogenne zaburzenia wzroku, których podłoże może być różne, np. uszkodzenie nerwu wzrokowego. Skutki tych zmian mogą powodować nie tylko ubytki w polu widzenia, ale także stanowić przyczynę utraty wzroku.

Określenie i diagnoza ubytków jest bardzo trudna, ponieważ pacjenci często nie potrafią zdefiniować problemu, mogą sobie nie zdawać sprawy z tego, że ich pole widzenia jest nieprawidłowe. Według klinicznej klasyfikacji ubytków w polu widzenia można wymienić:

• mroczek środkowy – ubytek w polu widzenia o różnej wielkości. Może się pojawić jako skutek zapalenia nerwu wzrokowego;
• niedowidzenie połowiczne dwuskroniowe – najczęściej diagnozowane w chorobie nowotworowej przysadki mózgowej;
• niedowidzenie połowiczne jednoimienne – w tym przypadku jest zajęte widzenie środkowe, a przyczyną może być uszkodzenie przeciwstronnego pasma wzrokowego w wyniku urazów, udaru lub zmian nowotworowych;
• niedowidzenie kwadrantowe górne powstaje w wyniku uszkodzenia promienistości wzrokowej znajdującej się w płacie skroniowym.

6. Zaburzenia widzenia - jak leczyć?

Postępowanie w przypadku zaburzeń widzenia to przede wszystkim rozpoznanie oraz leczenie choroby, która spowodowała słaby wzrok. Aby ją zdiagnozować, niezbędna jest konsultacja u okulisty lub neurologa.

Leczenie może oznaczać farmakoterapię (np. maści lub krople miejscowo stosowane, podawane doustnie), ćwiczenia ortoptyczne i pleoptyczne lub zabiegi operacyjne.

W przypadku wad refrakcji konieczna jest ich korekcja za pomocą soczewek kontaktowych lub okularów korekcyjnych; jeśli wada jest znaczna, często zalecana jest jej chirurgiczna korekcja.

Jeśli zaburzenia widzenia, pogorszenie wzroku wynika z retinopatii nadciśnieniowej, stosowane są przede wszystkim leki obniżające ciśnienie krwi.

Osoby, które borykają się z zaburzeniami widzenia, powinny być pod stałą opieką lekarską.