Zespół Ashermana - przyczyny, objawy, leczenie

Zespół Ashermana (zrosty wewnątrzmaciczne) jest rzadkim, nabytym zaburzeniem ginekologicznym, który wiąże się z częściowym lub całkowitym zarośnięciem jamy macicy w wyniku uszkodzenia warstwy endometrium - błony śluzowej macicy. Charakteryzuje się włóknistym zarastaniem jamy macicy poprzez łączenie się jej tylnej i przedniej ściany.

Zespół Ashermana może mieć negatywny wpływ na płodność, a także na skuteczność leczenia niepłodności, również metodami wspomaganego rozrodu. Zrosty w macicy mogą uniemożliwiać prawidłową implantację zarodka.

Zrosty wewnątrzmaciczne to najczęściej następstwo zabiegów medycznych przeprowadzanych w jamie macicy lub w macicy, takich jak nadmierne wyłyżeczkowanie jamy macicy podczas porodu lub aborcji. Może wystąpić także po cesarskim cięciu.

Zespół Ashermana może wystąpić również w przebiegu schistosomiazy (choroby wywołanej przez pasożyta krwi) lub w przypadku endometriozy.

Inną przyczyną zespołu Ashermana może być także ablacja endometrium - metoda leczenia niewłaściwych krwawień macicznych, która polega na chirurgicznym usunięciu endometrium.

Powodem wystąpienia tego zespołu może być także zakażenie śluzówki macicy, np. gruźlicą.

Zespół Ashermana - objawy:

• bolesne krwawienia;
• skrócenie czasu trwania miesiączki lub jej brak;
• skurcze i bóle brzucha, pojawiające się nie tylko podczas miesiączki;
• poronienia nawykowe.

Ze względu na brak typowych objawów zespołu Ashermana lekarze mogą zlecać wykonanie wielu różnych badań, niekoniecznie tylko takich, które mogą potwierdzić lub wykluczyć zrosty wewnątrzmaciczne.

W diagnostyce tego zespołu najważniejsze jest uwidocznienie obecności zrostów w jamie macicy. W tym celu przeprowadzana jest histeroskopia - wziernikowanie jamy macicy.

W tym przypadku zabieg ten jest nazywany histeroskopią diagnostyczną, która jest przeprowadzana z wykorzystaniem histeroskopu - wprowadzanego do dróg rodnych urządzenia z kamerą. Przyrząd ten jest podłączony do monitora, na którym lekarz może dostrzec ewentualne zrosty. Badanie to zazwyczaj wykonywane jest w znieczuleniu ogólnym.

Innym badaniem wykorzystywanym do rozpoznania zespołu Ashermana jest histerosalpingografia, która polega na tym, że do dróg rodnych jest wprowadzany kontrast, a następnie wykonywana jest seria zdjęć RTG. Dzięki temu badaniu lekarz może ocenić drożność, jak i kształt jamy macicy.

Ostatnim badaniem wykorzystywanym w diagnostyce zrostów wewnątrzmacicznych jest sonohisteriografia, również z zastosowaniem obrazowania 3D. Badanie to umożliwia stworzenie czegoś w rodzaju mapy jamy macicy i obecnych w niej ewentualnych zrostów.

Metodą leczenia zrostów wewnątrzmacicznych jest chirurgiczne ich usunięcie. Po zabiegu zalecane jest tymczasowe umieszczenie plastikowego cewnika wewnątrz macicy, aby zapobiegać ponownym zrostom.

Dalszym krokiem terapii jest leczenie hormonalne estrogenami i niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi (NLPZ), by zmniejszyć ryzyko ponownego ich wystąpienia.

Czy zespół Ashermana może być całkowicie wyleczony? Jest to zależne od indywidualnej sytuacji każdej pacjentki. Gdy zrosty nie są wielkie, leczenie może być skuteczne, a pacjentka może odzyskać naturalną funkcję macicy.

W przypadkach bardziej zaawansowanych może być jednak trudniej o całkowite wyleczenie - niekiedy możliwe jest tylko złagodzenie objawów.

Kobieta, która zajdzie w ciążę po leczeniu zrostów wewnątrzmacicznych, powinna mieć świadomość zwiększonego ryzyka pojawienia się pewnych nieprawidłowości, jak m.in.:

• niewydolność cieśniowo-szyjkowa;
• patologia łożyska;
• krwotok poporodowy;
• obumarcie płodu.

Zespół medyczny, który sprawuje opiekę nad ciężarną, powinien być wyczulony na ryzyko pojawienia się takich powikłań.