Cukrzyca młodzieńcza – przyczyny, objawy, leczenie
Kiedyś cukrzycę typu 1 określano mianem młodzieńczej. Objawem tego schorzenia jest m.in. senność, nadmierne pragnienie i łaknienie, a także częstomocz. Leczenie cukrzycy insulinozależnej bazuje na podawaniu insuliny. Iniekcje tego hormonu należy wykonywać do końca życia.
1. Co to jest cukrzyca młodzieńcza?
Mianem cukrzycy młodzieńczej niegdyś nazywano cukrzycę typu 1 (cukrzycę insulinozależną). Dlaczego „młodzieńcza”? Ten rodzaj cukrzycy najczęściej występuje u młodych ludzi – pierwsze objawy można zaobserwować u nastolatków w przedziale wiekowym 12-15 lat (z kolei objawy cukrzycy typu 2 są zauważalne u osób dorosłych).
W 90 proc. przypadków cukrzyca ujawnia się przed ukończeniem 30. roku życia. Jest to choroba autoimmunologiczna, która powoduje, że produkcja insuliny (hormonu, który odpowiada za metabolizm węglowodanów, białek i tłuszczów) zostaje zatrzymana. Jej brak powoduje wysokie stężenie glukozy we krwi.
W przebiegu cukrzycy młodzieńczej występują 3 fazy: pierwsza to autoimmunizacja (czyli wytworzenie przeciwciał przeciwko komórkom trzustki), druga to autoagresja (niszczenie komórek tego organu) i trzecia – wystąpienie objawów cukrzycy młodzieńczej (są one wynikiem procesu zatrzymania wydzielania insuliny i zniszczenia komórek trzustki, która jest odpowiedzialne za jej produkcję, co prowadzi do niewydolności tego organu).
2. Przyczyny cukrzycy młodzieńczej
Przyczyna cukrzycy typu 1 nie jest rozpoznana. Wedle przypuszczeń specjalistów powodem powstawania przeciwciał skierowanych przeciwko komórkom beta wysp trzustkowych są:
- reakcje alergiczne na niektóre pokarmy spożywcze (na przykład białko mleka krowiego),
- infekcje wirusowe (spowodowane przez aktywność wirusa zapalenia mięśnia sercowego, zapalenia: płuc, wątroby i opon mózgowych, a także wirusa grypy i wietrznej ospy; podobno wirusy zmieniają komórki wysp trzustkowych, nadając im cechy antygenów).
3. Objawy cukrzycy młodzieńczej
Objawy cukrzycy typu 1 są następstwem braku insuliny w tkankach prowadzącego do wzrostu stężenia glukozy we krwi, czyli hiperglikemii (to następstwo wydzielania zmagazynowanej w wątrobie glukozy do krwi i przemiany aminokwasów w glukozę). W konsekwencji w moczu pojawia się glukoza i ciała ketonowe, co prowadzi do kwasicy ketonowej. Brak leczenia tego schorzenia może spowodować śpiączkę, a nawet zgon.
To też warto wiedzieć
Podstawowe symptomy cukrzycy typu 1 to wzmożone pragnienie (polidypsja), nadmierne łaknienie (polifagia) i częste oddawanie dużych ilości moczu, tzw. częstomocz (poliuria). W grupie objawów typowych dla cukrzycy młodzieńczej wskazuje się ogólne osłabienie organizmu i senność. Chory bardzo szybko odczuwa zmęczenie. Skarży się na nudności i zaburzenia widzenia. Zauważalna jest u niego utrata wagi. We wydychanym przez chorego powietrzu można wyczuć zapach acetonu.
4. Cukrzyca młodzieńcza – leczenie
Diagnostyka cukrzycy młodzieńczej obejmuje zidentyfikowanie jej objawów, poddanie się badaniom biochemicznym krwi (na poziom glukozy we krwi, stężenie elektrolitów i obecność ciał ketonowych, przeciwciała skierowane przeciwko wyspom trzustki) i badaniu moczu (na poziom glukozy). Dodatkowo można wykonać doustny test obciążenia glukozą.
Leczenie cukrzycy typu 1 obejmuje:
- podawanie insuliny (iniekcje hormonu) w postaci zastrzyków, penów lub pompy insulinowej do końca życia pacjenta, co zapewnia prawidłowy metabolizm węglowodanów, tłuszczów i białek,
- stosowanie diety dla cukrzyków,
- praktykowanie aktywności fizycznej.