Lęki nocne u dzieci. Tego rodzice nie powinni robić
Twoje dziecko budzi się kilkadziesiąt minut po zaśnięciu z krzykiem? Jest przerażone, szybko oddycha, nie wie, co się wokół niego dzieje? Nie potrafi logicznie odpowiedzieć na twoje pytania? A na dodatek po obudzeniu się rano nie pamięta, co się z nim działo w nocy i jest zdziwione, gdy mu o wszystkim opowiadasz? Pewnie miało koszmary – pomyślisz. Otóż nie. Najprawdopodobniej to wcale nie były koszmary senne.
Lęki nocne u dzieci
W tym artykule:
Dlaczego? Świadczy o tym kilka cech. Po pierwsze – koszmary senne występują głównie nad ranem, pod koniec snu. Po drugie – tuż po wybudzeniu się z koszmaru dziecko nie jest zdezorientowane. Praktycznie od razu potrafi logicznie odpowiadać na pytania i jest w stanie bardzo dokładnie opisać, co mu się śniło. Po trzecie – po obudzeniu się rano pamięta całe zdarzenie albo przynajmniej towarzyszące mu negatywne emocje.
Jakie zjawisko zostało więc opisane w pierwszych zdaniach niniejszego artykułu? Lęki nocne.
Czym są lęki nocne?
Lęki nocne są jednym z typów parasomnii, czyli nieprawidłowych zachowań występujących w trakcie snu. U zdecydowanej większości dzieci są one zjawiskiem rozwojowym (czyli prawidłowym), przemijającym i nie świadczą o obecności żadnych chorób somatycznych, ani zaburzeń psychicznych.
Są one zdecydowanie bardziej przerażające dla rodzica niż dla samego dziecka.
Jak wygląda epizod lęków nocnych?
Zazwyczaj dziecko po kilkudziesięciu minutach snu wydaje z siebie przeraźliwy krzyk i gwałtownie siada na łóżku. Ma szeroko otwarte oczy, patrzy "niewidzącym" wzrokiem, oddycha bardzo szybko i jest spocone. Wygląda jakby się czegoś bardzo bało. Czasem wymachuje rękami i nogami. Zdarza się, że próbuje wyskoczyć z łóżka i potrafi zaatakować osobę, która chce je uspokoić. Taki napad lęków nocnych trwa zazwyczaj kilka minut, po czym dziecko spokojnie zasypia. Rano nie pamięta co się z nim działo w nocy.
Jak często występują lęki nocne?
Zjawisko to występuje regularnie u około 1-6 proc. dzieci, głównie w wieku 3-12 lat (chociaż może się zdarzyć u osób młodszych i starszych). Dotyczy tak samo często dziewczynek i chłopców. Częściej obserwowane jest u tych dzieci, których rodzice sami mieli lęki nocne lub lunatykowali w okresie dzieciństwa.
Co zwiększa ryzyko lęków nocnych?
Najważniejszym czynnikiem, który zwiększa częstość pojawiania się lęków nocnych jest niedobór snu. Warto więc zadbać o to, aby dziecko miało odpowiednią ilość i jakość snu.
Co robić, gdy dziecko ma lęki nocne?
Cóż, tak naprawdę najrozsądniejsza rada brzmi: spokojnie poczekać. Próby uciszania, głaskania lub przytulania dziecka zazwyczaj przedłużają epizod lęków nocnych i mogą wywoływać u niego zachowania agresywne. Jeżeli dziecko gwałtownie wymachuje rękami lub nogami w trakcie epizodu, to warto usunąć z okolicy łóżka wszystkie przedmioty, o które może się uderzyć.
Należy też pamiętać o tym, że poranna rozmowa z dzieckiem na temat nocnych wydarzeń nie ma większego sensu. Są ku temu trzy powody. Po pierwsze – twoje dziecko i tak nie pamięta, co się z nim działo w nocy. Po drugie – nie ma ono większego wpływu na to, czy będzie mieć kolejny epizod lęków nocnych, czy też nie. I po trzecie – twoje dziecko może rozwinąć lęk przed zasypianiem w obawie, że znowu wywoła niepokój u rodzica.
Oczywiście zdarza się, że lęki nocne są mylone z innymi zaburzeniami snu lub z niektórymi chorobami somatycznymi. Jeśli masz jakieś wątpliwości, to skonsultuj się ze specjalistą (neurologiem dziecięcym, psychiatrą dziecięcym, pediatrą lub psychologiem). Pamiętaj jednak, że zdecydowana większość dzieci, u których występują lęki nocne jest całkowicie zdrowa i że problem powinien zniknąć wraz z rozwojem mózgu dziecka.
Artkuł przygotował dr n. med. Lech Popiołek
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.
