5 najczęstszych pytań dotyczących PCOS. Odpowiada ginekolog

- Diagnoza ta nie jest dla kobiety wyrokiem. Wiąże się jednak z koniecznością podjęcia właściwego leczenia, które ma na celu wywołanie miesiączek, a przede wszystkim — owulacji. Dotyczy to zwłaszcza pań, które pragną zajść w ciążę. Większości kobiet przy wprowadzeniu odpowiedniej terapii to się udaje — przekonuje dr Paszkiewicz-Juszczak.

Jak zatem leczy się PCOS?

- Leczenie jest hormonalne i zależy od stopnia nasilenia dolegliwości. Ponieważ objawy tego zespołu są złożone, wymaga specjalistycznego i holistycznego podejścia do problemu. Terapia uzależniona jest od dominujących zaburzeń hormonalnych, etapu życia i oczekiwań kobiety.

- Należy określić, czy celem leczenia jest uzyskanie ciąży, czy też leczenie objawów związanych z hiperandrogenizmem i brakiem owulacji. W każdej z tych sytuacji klinicznych wskazana jest zmiana stylu życia. Zmniejszenie masy ciała u osób z PCOS, które mają nadwagę lub są otyłe, jest korzystne, nawet jeśli jest to zmiana na poziomie 2-5 proc. Zaobserwowano korzystny wpływ zmniejszenia wagi na: zwiększenie liczby owulacji i ciąż oraz zmniejszenie liczby poronień, stężenie testosteronu, a także wpływ androgenów na skórę. Utrata zbędnych kilogramów i dieta z ograniczeniem kalorii powinny być zalecane wszystkim kobietom z PCOS, które zmagają się z nadwagą lub otyłością, niezależnie od celu terapii — podkreśla ekspert.

Zobacz też: Onkolog wyjaśnia, kto jest najbardziej narażony na raka piersi

- U kobiet dorosłych w zespole PCOS charakterystyczne objawy kliniczne obejmują właśnie nieregularne menstruacje (najczęściej występującym symptomem są długie cykle, a nawet brak miesiączki trwający kilka miesięcy), które są związane z zaburzeniami owulacji, a także bezpłodność i nadmierne owłosienie — przypomina dr Paszkiewicz-Juszczak.

- Ponadto, co ważne, zespół PCOS klinicznie manifestuje się odmiennie w różnych fazach życia:

• w dzieciństwie może być przyczyną przedwczesnego dojrzewania,
• w okresie młodzieńczym powoduje zaburzenia miesiączkowania i hirsutyzm,
• natomiast w wieku dorosłym skutkuje zaburzeniem miesiączkowania, bezpłodnością, otyłością i hirsutyzmem,
• z kolei w wieku podeszłym zwiększa ryzyko rozwoju chorób układu krążenia i cukrzycy — dodaje specjalista.

Na następnym slajdzie obejrzysz WIDEO o wpływie zespołu policystycznych jajników na niepłodność

Zobacz też: Chciała mieć jeszcze jedno dziecko, zaszła w ciążę z trojaczkami

- Podejrzenie zespołu PCOS należy wysunąć u wszystkich dziewcząt po okresie dojrzewania, u których stwierdzono hirsutyzm i nieregularne miesiączki. Dotyczy to zwłaszcza osób otyłych (niektóre pacjentki w ogóle nie mają menstruacji i najczęściej mają wyraźną nadwagę) - mówi dr Paszkiewicz-Juszczyk.

- Ponadto trądzik ropny oporny na leczenie dermatologiczne może być wynikiem nadmiernego owłosienia — objawu zespołu policystycznych jajników — dodaje specjalista.

Warto nadmienić, że PCOS może współistnieć z takimi chorobami jak cukrzyca typu 2 i schorzenia układu sercowo-naczyniowego. Oznacza to, że te dolegliwości częściej występują u osób z zespołem policystycznych jajników niż u zdrowych kobiet. W przypadku cukrzycy przyczyną jest otyłość i oporność na insulinę.

Z tym zespołem może też współwystępować hiperprolaktynemia (dotyczy 30 proc. kobiet chorujących na PCOS), czyli nadmiar hormonu (prolaktyny) wydzielanego przez przysadkę. Objawia się m.in. mlekotokiem — wydzielaniem mleka z piersi kobiet, które nie są w ciąży ani nie karmią dziecka.

Zobacz też: Wirus bardzo niebezpieczny dla niemowląt. Od 2016 r. zmarło sześcioro dzieci w Polsce

- Po raz pierwszy zespół policystycznych jajników został opisany przez Steina i Leventhala w 1935 r. Pomimo czasu, jaki upłynął od tego momentu, kryteria rozpoznania PCOS są nadal sprawą kontrowersyjną. Według The Androgen Excess Society (AES) jest to zaburzenie przebiegające przede wszystkim z klinicznym lub biochemicznym hiperandrogenizmem, więc jego stwierdzenie jest konieczne do postawienia rozpoznania — tłumaczy dr Paszkiewicz-Juszczak.

- Najważniejszym badaniem jest USG i stwierdzenie policystycznych jajników (12 lub więcej pęcherzyków o średnicy 2 do 9 mm w każdym jajniku i/lub objętości jajnika powyżej 10 ml). Ponadto diagnozę pomoże postawić nieprawidłowy test obciążenia glukozą, stwierdzenie otyłości, a u niektórych pacjentek tzw. zespołu metabolicznego, czyli otyłości, cukrzycy i nadciśnienia. Co więcej, w badaniach hormonalnych stwierdza się nieprawidłowy stosunek hormonów LH i FSH, podwyższony poziom testosteronu i DHEA - mówi ginekolog.

Zobacz też: Chłopiec ma 10 miesięcy i waży 28 kg

- Czerwone wino zawiera resweratrol — substancję, która pod względem chemicznym należy do grupy polifenoli i wytwarzana jest głównie z winogron, owoców jagodowych i niektórych ziół. Ma silne właściwości przeciwutleniające, hamuje produkcję androgenów, które są odpowiedzialne za występowanie zespołu PCOS. Badania naukowe wykazały, że spożywanie ok. 1,5 g tej substancji na dobę przez kobiety ma pozytywny wpływ na zmniejszenie poziomu androgenów. Ponadto obniża czynniki ryzyka wystąpienia cukrzycy, która jest schorzeniem współistniejącym z PCOS. Resweratrol powoduje prawidłowy wzrost endometrium, czyli błony śluzowej macicy, niezbędnej do zagnieżdżenia się zarodka przy staraniach o ciążę — mówi dr Paszkiewicz-Juszczak.

- Trzeba wziąć pod uwagę fakt, że aby uzyskać pozytywny efekt resweratrolu w leczeniu PCOS, należałoby wypijać codziennie bardzo dużą ilość wina i ponosić negatywne skutki wpływu alkoholu na organizm. Dlatego też kobietom z zespołem policystycznych jajników zaleca się dietę niskowęglowodanową i spożywanie czerwonego wina w ilościach umiarkowanych jako czynnik wspomagający leczenie. Zdecydowanie najkorzystniej będzie suplementować resweratrol — radzi ginekolog.

Zobacz też: Czy warto wydawać pieniądze na zajęcia dodatkowe dla dziecka?