Powiększone komory boczne mózgu u płodu – przyczyny, diagnoza i leczenie
Powiększone komory boczne mózgu to jedna z najczęściej rozpoznawanych patologii ośrodkowego układu nerwowego (OUN), które ujawnia położnicze badanie ultrasonograficzne. Co oznacza?
1. Powiększone komory boczne mózgu – objawy
W trakcie https://zdrowie.parenting.pl/usg u płodu mierzy się m.in. ilość płynu mózgowo-rdzeniowego w komorach mózgu: tylnych bocznych lewej i prawej oraz zbiorniku wielkim (cisterna magna, CM) w tylnej dolnej części czaszki.
Normy prawidłowej ilości płynu mózgowo-rdzeniowego w komorach mózgu są ściśle określone i od 18. tygodnia ciąży do porodu wynoszą nie więcej niż 10 mm płynu w każdej z nich. Jeśli jednak przestrzenie z płynem są większe, stwierdza się powiększone komory boczne mózgu (wentrikulomegalia).
Wyróżnia się wentrikulomegalię:
- łagodną – komory tylne boczne mózgu płodu > 10 mm – 12 mm,
- pośrednią – komory tylne boczne mózgu płodu > 12 mm – 15 mm,
- ciężką – komory tylne boczne mózgu płodu powyżej 15 mm.
W literaturze fachowej można jednak przeczytać, że normy te należałoby zmienić: poszerzenie układu komorowego mózgowia do 12 mm w znaczącej ilości przypadków dobrze rokuje i dzieci po porodzie rozwijają się prawidłowo.
Wentrikulomegalia częściej dotyczy chłopców, co też ma znaczenie, bo przypadku płci męskiej rokowanie przy łagodnym lub pośrednim poszerzeniu komór bocznych mózgu również jest lepsze.
Powiększone komory boczne mózgu u dziecka mogą być jednostronne lub obustronne. I choć brzmią bardzo groźnie, często są zmianą, która nie ma konsekwencji dla zdrowia dziecka. Zawsze jednak należy zachować czujność i obserwować, czy wentrikulomegalia nie postępuje.
2. Jakie są przyczyny powiększonych komór bocznych mózgu?
Wiedząc, czym są powiększone komory boczne mózgu, niemal od razu przychodzi na myśl pytanie o przyczynę tego zaburzenia. Tyle że o jednoznaczną odpowiedź bardzo trudno.
Jeśli w badaniu USG ujawniają się izolowane powiększone komory boczne mózgu – przyczyny zaburzenia mogą wówczas wiązać się z zakażeniami z grupy TORCH (toksoplazmozy, różyczki, cytomegalii i zakażenia wirusem Herpes simplex (HSV)).
W przypadku wykrycia również innych nieprawidłowości, np. poszerzeniem przezierności karkowej (nuchal translucency, NT) w I trymestrze, wyższe jest prawdopodobieństwo trisomii 21 (zespół Downa), ale także trisomii 13 (zespół Patau) i trisomii 18 (zespół Edwardsa. Kobieta może zostać wówczas skierowana na dodatkowe badania, m.in. amniopunkcję genetyczną.
Rzadziej zdarza się, by wentrikulomegalia była związana z zanikiem lub niedorozwojem mózgu.
3. Jak leczyć powiększone komory boczne mózgu?
Powiększone komory boczne mózgu to objaw, a nie choroba. NIe ma zatem odpowiedniego leczenia, ani sposobu na ich zmniejszenie.
Kobieta powinna zgłaszać się na badania USG, w czasie których specjalista ocenia budowę mózgu płodu. Sprawdza m.in. czy wentrikulomegalia nie narasta, co mogłoby sugerować wady mózgu lub guzy.
Napiszmy jednak raz jeszcze: w zdecydowanej większości przypadków powiększone komory boczne mózgu nie wiążą się z żadną anomalią, a dziecko rodzi się bez wad wrodzonych mózgowia i rozwija się prawidłowo.
4. Jakie są możliwe powikłania związane z powiększonymi komorami bocznymi mózgu?
Większość dzieci, u których wykryto powiększone komory boczne mózgu, rozwija się prawidłowo. U niektórych jednak obserwuje się upośledzenie umysłowe, które jednak związane jest z chorobą, w przypadku której wentrikulomegalia była jednym z jej objawów.
