Bulimia u dzieci – przyczyny, objawy i leczenie
Bulimia u dzieci, tak jak i u dorosłych, jest zaburzeniem odżywiania, które cechują epizody niepohamowanego objadania się, po których występują wymioty lub inne działania kompensacyjne. Jak rozpoznać bulimię u dzieci? Jakie są jej objawy? Na czym polega leczenie?
1. Czym jest bulimia u dzieci?
Bulimia u dzieci to poważne zaburzenie odżywiania, którego istotą jest brak kontroli nad jedzeniem i ciałem. Patologia cechuje się cyklicznymi epizodami gwałtownego, nadmiernego spożycia pokarmów, zwanych objadaniem się (osoba z bulimią spożywa duże ilości jedzenia w krótkim czasie), po których następują działania kompensacyjne.
To wymioty, nadużywanie środków przeczyszczających, nadmierna aktywność fizyczna lub ograniczenie spożycia pokarmów w następnych dniach (głodówki). Pozbycie się spożytego pokarmu przynosi znaczną ulgę.
Bulimia nervosa (z łaciny), inaczej nazywana żarłocznością psychiatryczną, zwykle rozpoczyna się później niż w przypadku anoreksji, bo w okolicach 18.-24. roku życia. Rozpoznaje się ją jednak także u osób młodszych.
2. Objawy bulimii u dzieci
Zachowania typowe dla bulimii wiążą się z nieustannym kontrolowaniem masy ciała. Dla choroby typowe są takie objawy jak:
- obsesyjne myśli dotyczące wagi i wyglądu, niezadowolenie z własnego wyglądu,
- nadmiernie zainteresowane kontrolowaniem wagi i wyglądu ciała,
- obawy związane z utratą kontroli nad jedzeniem,
- ukrywanie zachowań żywieniowych, czyli jedzenie w ukryciu, chodzenie do łazienki po posiłku, by wymiotować, nadużywanie środków przeczyszczających,
- zmiany w zachowaniu związanym z jedzeniem, na przykład nieregularne jedzenie, spożywanie dużych ilości jedzenia w krótkim czasie i podejmowanie działań kompensacyjnych (np. wymioty, głodówki, bardzo intensywne ćwiczenia fizyczne),
- problemy z zębami, takie jak erozja szkliwa czy próchnica,
- problemy emocjonalne, takie jak niskie poczucie własnej wartości, depresja, lęk czy niepokój,
- problemy zdrowotne, takie jak zaburzenia elektrolitowe lub metaboliczne, problemy z układem pokarmowym, utrata masy ciała.
3. Przyczyny bulimii u dzieci
Jakie są przyczyny występowania bulimii u dzieci? Zwykle pojawienie się choroby jest skutkiem kompilacji wielu czynników, tak biologicznych, jak i psychologicznych oraz społecznych.
Duże znaczenia ma presja społeczna (wpływ grupy rówieśniczej, mediów, w tym social mediów lub kultury masowej), na która młodzi ludzie są bardzo wrażliwi i mało oporni. Kult szczupłego, wyidealizowanego ciała może prowadzić do niezdrowych nawyków żywieniowych i zaburzeń odżywiania.
Na rozwój bulimii narażeni są młodzi ludzie o niskim poczuciu własnej, szukający akceptacji, dążący do kontrolowania swojego ciała i wyglądu. Dzieci mogą też traktować jedzenie jako sposób na poradzenie sobie ze stresem, lękiem czy depresją oraz trudnymi emocjami.
Duże znaczenie może mieć wychowywanie się w niesprzyjającym środowisku, naznaczonym przemocą domową, alkoholizmem czy niedostępnością emocjonalną rodziców. Źródłem problemu może być także przywiązywanie dużej wagi do wyglądu czy ograniczenia żywieniowe narzucane przez rodziców. W rozwoju bulimii znaczenie mogą też czynniki genetyczne i historia rodzinna bulimii.
4. Leczenie i diagnoza bulimii u dzieci
Diagnoza i leczenie bulimii u dzieci wymaga współpracy takich specjalistów jak lekarz pediatra, psychiatra dziecięcy, terapeuta behawioralny, dietetyk.
By postawić diagnozę, potrzebny jest wywiad lekarski z dzieckiem i jego rodziną (ważne są informacje dotyczące objawów, nawyków żywieniowych, historii medycznej) oraz badania fizykalne (pomiar masy ciała, ocena stanu jamy ustnej), badania laboratoryjne (morfologia, elektrolity) i specjalistyczne (wykonuje je psychiatra dziecięcy lub psycholog).
Ważne jest, aby leczenie bulimii u dzieci było holistyczne i uwzględniało zarówno aspekty fizyczne, jak i psychiczne zaburzenia odżywiania. Zazwyczaj działania obejmują terapię psychoedukacyjną, terapię behawioralną (zwłaszcza terapia poznawczo-behawioralna CBT), terapię rodzinną, wsparcie dietetyczne i wsparcie emocjonalne. W niektórych przypadkach konieczne może być leczenie farmakologiczne. Duże znaczenie ma edukacja zdrowotna i profilaktyka bulimii u dzieci
5. Skutki zdrowotne i psychospołeczne bulimii u dzieci
Wczesne rozpoznanie i leczenie są bardzo ważne, ponieważ bulimia jest chorobą psychiczną z grupy zaburzeń odżywiania, która może prowadzić do trwałych problemów zdrowotnych zarówno fizycznych, jak i psychicznych.
Jakie są potencjalne konsekwencje zdrowotne bulimii u dzieci? To zarówno uszkodzenie jamy ustnej i zębów spowodowane wymiotami, jak i awitaminoza, niedobory pokarmowe, odwodnienie czy zaburzenia elektrolitowe.
Typowe dla długotrwałej bulimii są problemy z sercem, neuropatie, miopatie czy kłopoty z układem pokarmowym (podrażnienie przełyku, zgaga, refluks, biegunki i zaparcia wynikające z nadużywania środków przeczyszczających), jak i utrata masy mięśniowej. Ponadto osoby mierzące się z bulimią często doświadczają depresji, lęku, niskiego poczucia własnej wartości i innych problemów emocjonalnych.
