In-vitro: przebieg, wskazania, przygotowania i cena
In-vitro to procedura medyczna polegająca na zapłodnieniu komórki jajowej przez plemnik w warunkach laboratoryjnych, poza układem rozrodczym kobiety. Leczenie niepłodności za pomocą tej zaawansowanej techniki budzi wiele emocji. Na czym polega? Jak się przygotować? Jakie są szanse na sukces?
1. Co to jest in-vitro?
In-vitro, czyli in vitro fertilization (IVF), to zaawansowana technika medyczna stosowana w leczeniu niepłodności. Jego istotą jest zapłodnienie pozaustrojowe polegające na połączeniu komórki jajowej i plemnika poza ciałem kobiety i jej układem rozrodczym, w warunkach laboratoryjnych.
Termin naukowy in vitro, oznaczający „w szkle”, stosuje się szerzej, nie tylko w kontekście zapłodnienia, ale i każdej procedury biologicznej przeprowadzanej poza organizmem, w którym odbyłaby się naturalnie.
2. Wskazania do zabiegu in vitro
Zapłodnienie in-vitro może być stosowane w różnych okolicznościach, w przypadku różnych przyczyn niepłodności.
Zgodnie z prawem zapłodnienie in-vitro w Polsce jest dostępne dla par heteroseksualnych pozostających w związku małżeńskim lub nieformalnym. Najważniejszym aktem prawnym regulującym IVF jest Ustawa z dnia 25 czerwca 2015 r. o leczeniu niepłodności.
Najczęściej wskazaniem do zapłodnienia in-vitro jest:
- niedrożność jajowodów;
- niemożność wywołania owulacji;
- uszkodzenie jajowodów;
- endometrioza;
- problemy z owulacją;
- niska jakość nasienia mężczyzny;
- niepłodność idiopatyczną u obojga partnerów;
- niepłodność, gdy stosowane wcześniej metody leczenia nie doprowadziły do ciąży.
Trzeba pamiętać, że zapłodnienie in-vitro stosuje się dopiero wtedy, gdy inne metody, czyli przede wszystkim inseminacja domaciczna, nie dadzą oczekiwanych rezultatów i nie zakończą się ciążą.
3. In-vitro: przebieg procedury
Jak przebiega procedura zabiegu in vitro? Zapłodnienie in-vitro składa się z kilku etapów, takich jak:
- stymulacja jajników - kobieta przyjmuje leki stymulujące jajniki w celu pobudzenia ich do produkcji większej liczby jajeczek;
- pobranie komórek jajowych pod kontrolą ultrasonografii - w momencie, gdy jajniki osiągną odpowiedni rozmiar, lekarz przeprowadza zabieg pobrania komórek jajowych (pod znieczuleniem ogólnym lub miejscowym);
- zapłodnienie - w laboratorium pobrane komórki jajowe są zapładniane przez plemniki ojca;
- rozwój embrionów, co trwa kilka dni - lekarze wybierają te, które są najbardziej zdolne do implantacji;
- implantacja - wybrane, zdrowe embriony (jeden lub więcej) są przenoszone do macicy kobiety za pomocą cienkiej rurki; gdy implantacja zakończy się sukcesem, embrion zaczyna rosnąć i rozwijać się w ciąży;
- monitorowanie ciąży.
4. Przygotowanie do in-vitro
Zabieg zapłodnienia in-vitro wymaga przygotowania, zaangażowania, cierpliwości i wsparcia. Bardzo ważne są konsultacje z lekarzami w klinikach niepłodności.
Kluczowe są badania diagnostyczne, które pozwalają ustalić przyczynę niepłodności oraz opracować plan działania (harmonogram stymulacji jajników, terminy wizyt kontrolnych, procedury zapłodnienia i implantacji, omówienie ryzyka i ewentualnych komplikacji).
Przed rozpoczęciem procedury ważne jest, by zadbać o zdrowie. Trzeba postawić na zdrową dietę, regularną aktywność fizyczną, odpowiednie zarządzanie stresem oraz unikanie używek (alkohol i papierosy).
Pomocne mogą być różne suplementy i leki, które stymulują jajniki u kobiet lub poprawiają jakość spermy u mężczyzn. Procedura in-vitro może być emocjonalnie wymagająca, dlatego ważne jest, aby przygotować się do niej także psychicznie.
5. Jakie są szanse na sukces zabiegu in vitro?
In-vitro jest jedną z najskuteczniejszych metod leczenia niepłodności. Według danych przy pierwszej próbie sztucznego zapłodnienia w ciążę zachodzi nawet 35 proc. kobiet.
Na powodzenie zapłodnienia metodą in vitro wpływa wiele czynników, takich jak:
- czynniki genetyczne;
- wiek kobiety i rezerwa jajnikowa;
- parametry nasienia mężczyzny;
- schorzenia powodujące niepłodność, np. endometrioza u kobiet czy żylaki powrózka nasiennego u mężczyzn;
- przewlekłe choroby towarzyszące niepłodności, takie jak cukrzyca, choroby autoimmunologiczne;
- wskaźnik BMI – nadwaga i otyłość zmniejszają szansę na zajście w ciążę;
- niehigieniczny tryb życia, w tym przewlekły stres, palenie papierosów, brak aktywności fizycznej, nieodpowiednia dieta;
- budowa narządów rodnych, np. brak lub niedrożność jednego jajowodu u kobiety czy też brak jądra u mężczyzny;
- czas trwania niepłodności i historia leczenia.
6. In-vitro: cena
W przypadku niepowodzenia próby można powtarzać. Trzeba się jednak liczyć z dużymi wydatkami. Jaka jest cena in-vitro? Procedura zapłodnienia in-vitro kosztuje około 10-12 tysięcy złotych.
Warto pamiętać, że od 1 czerwca 2024 r. planowane jest dofinansowanie zabiegów in vitro. Obecnie, na początku 2024 roku, leczenie in vitro nie jest dostępne w ramach NFZ. Można jedynie liczyć na wsparcie samorządów lokalnych).
