Skurcze i bóle brzucha w ciąży

Skurcze i bóle brzucha w ciąży nie zawsze świadczą o niebezpieczeństwie poronienia czy porodu przedwczesnego. Nie należy ich jednak lekceważyć, ponieważ nie wiadomo, co jest ich przyczyną. Dopiero po konsultacji z lekarzem i badaniu ciężarnej można otrzymać pewną diagnozę. Czasami kłucia w brzuchu są spowodowane nieprawidłową pracą jelit i wzdęciami, niekiedy za ból odpowiada rozrastająca się macica, a innym razem są to po prostu skurcze przepowiadające. Różne bóle brzucha to różne przyczyny.

1. Ból brzucha w ciąży

Kobiety, które są w ciąży po raz pierwszy, mają tendencję do wsłuchiwania się w swój organizm. Często nie wiedzą, czy ból brzucha jest normalny, czy też może zwiastować jakieś problemy z ciążą. Zdaniem specjalistów aż 90 proc. kobiet odczuwa bóle brzucha w pierwszym trymestrze ciąży.

W większości przypadków jest to ból podobny do tego, który występuje przy miesiączkowaniu. Na pobolewania brzucha w drugim trymestrze kobiety skarżą się rzadko, natomiast im bliżej terminu porodu, tym skurcze macicy i bóle znowu stają się coraz częstsze.

Główną ich przyczyną jest prawidłowo rozrastająca się macica. Na początku ciąży często pojawiają się bóle podobne do tych menstruacyjnych. Może pojawić się kłucie w podbrzuszu i uczucie jakby „rozrywania” w kroku. Wynika to z przekrwienia tkanek spowodowanego działaniem podwyższonego poziomu progesteronu we krwi.

Zobacz film: "Czego należy unikać w ciąży?"

Ponadto powiększająca się macica pociąga więzadła maciczne. Ból może się pojawiać w pachwinach, raz z jednej, raz z drugiej strony lub obustronnie, z różnym nasileniem. Gdy jest bardzo mocny i występuje po prawej stronie, może zwiastować zapalenie wyrostka robaczkowego.

W pierwszym trymestrze ciąży bóle brzucha wiążą się z niebezpieczeństwem poronienia. Nie wolno lekceważyć nawet niezbyt dokuczliwych skurczów. Jeśli są regularne, a do tego pojawia się plamienie, brudzenie, nie mówiąc już o krwawieniu, trzeba natychmiast skontaktować się z lekarzem, a najlepiej zgłosić się do szpitala.

Bóle kłujące, występujące w pierwszym okresie ciąży i zdiagnozowane przez ginekologa jako normalne, mogą pojawiać się do połowy trwania ciąży.

2. Bóle brzucha w połowie ciąży

W drugim trymestrze ciąży macica się rozciąga i powiększa wraz ze wzrostem dziecka. Maluch staje się coraz bardziej ruchliwy, wierci się i kopie. Kopnięcia te mogą być czasami dla kobiety bolesne, ale nie są groźne.

Niektóre bóle w dole brzucha w tym okresie ciąży wynikają z niedotlenienia mięśnia macicy spowodowanego jej wadliwą budową. Gdy kobiety mają macicę dwurożną albo podwójną, wtedy jej rozciąganie jest utrudnione i może dojść do przedwczesnego odklejenia się łożyska.

Bardzo niebezpieczne są bóle w dole brzucha objawiające się jego drętwieniem. Jeśli kobieta czuje, że ból ustępuje, ale podczas wstawania do pozycji stojącej ma wrażenie, jakby brakowało jej skóry, jakby się nadmiernie naciągała, powinna natychmiast skonsultować się z lekarzem.

Takie objawy są szczególnie niebezpieczne, jeśli występują po odpoczynku nocnym. Kiedy brzuch ciężarnej twardnieje, a ona sama ma wrażenie spinania, oznacza to, że coś jest nie w porządku.

W drugim i w trzecim trymestrze ciąży niebezpieczne mogą być również bóle w krzyżu. Mogą one zapowiadać przedwczesne odklejanie się łożyska. Takiemu bólowi brzucha w ciąży może nie towarzyszyć krwawienie, ponieważ łożysko odkleja się stopniowo i krwawi do wnętrza macicy.

Bóle krzyża w ciąży są dość powszechną dolegliwością. Nie trzeba się ich bać, lecz uważać na nie i mówić o ich występowaniu podczas wizyt u lekarza. Bóle w dole brzucha wiążą się niekiedy z zaburzeniami elektrolitowymi. W takim przypadku, zwłaszcza latem, trzeba wypijać większą ilość płynów i uzupełniać niedobory soli mineralnych.

3. Skurcze przepowiadające

Aktywność skurczowa macicy rejestrowana jest już od 20 tygodnia ciąży. Pojawiają się wtedy tzw. skurcze Johna Braxtona-Hicksa, od nazwiska angielskiego ginekologa, który opisał je po raz pierwszy w XIX wieku.

Na początku są nieregularne i niebolesne, ale świadczą o przygotowywaniu się mięśnia macicy do porodu. Nazywane są niekiedy nieskoordynowaną czynnością skurczową macicy, pojawiają się 1-2 razy na godzinę.

Około 38 tygodnia ciąży pojawiają się natomiast tak zwane skurcze przepowiadające. Występują one z częstością jednego skurczu na 10 minut, mogą utrudniać chodzenie i normalne funkcjonowanie. Im bliżej porodu, tym bóle przepowiadające są silniejsze.

Wyraźne skurcze macicy przeważnie występują na dwa tygodnie przed porodem. Od typowych skurczów porodowych różnią się tym, że nie powodują rozwierania się szyjki macicy. U każdej kobiety ciężarnej czas pojawienia się bólów przepowiadających i ich nasilenie są różne.

Na dwa dni przed porodem najczęściej dochodzi do odejścia czopu śluzowego zamykającego wejście macicy. Czop podobny jest do białka kurzego jaja. Jeśli po jego odejściu kobietę boli brzuch, można podejrzewać, że rozpoczęły się już skurcze porodowe. Są one rytmiczne, częstsze i zazwyczaj towarzyszy im ból w okolicy krzyża.

4. Ucisk macicy na narządy

Jeśli lekarz po zbadaniu pacjentki stwierdza, że macica jest miękka, a kobieta nadal uskarża się na ból brzucha, konieczna jest konsultacja ze specjalistą. Czasem bowiem bóle brzucha w ciąży wynikają z rozpychania się rosnącej macicy na inne narządy.

Ucisk na wątrobę i jelita sprawia, że kobiety mają problemy trawienne. Pojawiają się wtedy bóle w prawym podżebrzu, którym mogą towarzyszyć zgaga bądź nudności. Niekiedy może rozwinąć się hepatopatia objawiająca się uczuciem swędzenia skóry.

W czasie ciąży, z powodu obciążenia jelit, często pojawiają się zaparcia. Kobieta powinna więc przestrzegać odpowiedniej diety, m.in. unikać spożywania pokarmów ciężkostrawnych i wzdymających. Praca jelit jest spowolniona, dlatego występują również wzdęcia objawiające się kłuciem brzucha.

Rozwijający się płód może też uciskać na moczowody, co skutkuje zastojami moczu, a czasem doprowadza do kolki nerkowej. Zaburzenia układu moczowego sugeruje ucisk i ból promieniujący od krzyża wzdłuż talerza biodrowego do cewki moczowej. Przez ciążę najczęściej zaburzona jest funkcja nerek.

Wszystkie rodzaje bólów brzucha w ciąży należy konsultować z lekarzem. W przypadku ich wystąpienia kobiecie można podawać niektóre leki rozkurczowe. Nie wolno stosować czopków doodbytniczych, gdyż mogą podrażnić szyjkę macicy, powodując jej rozszerzanie się. Absolutnie zabrania się używania termoforu i zażywania ciepłych kąpieli, ponieważ można spowodować tym przekrwienie organizmu.

Więcej na ten temat przeczytasz w artykułąch: Ból brzucha w ciąży. Kiedy udać się do lekarza? oraz Trzeci trymestr ciąży - rozwój płodu, badania, samopoczucie ciężarnej.